5 Mei
Dit gedicht heeft Mevrouw Willy Lubbers-Lubbers geschreven en voorgedragen bij de onthulling van het monument ter nagedachtenis aan de Hengelose synagoge. In het gedicht beschrijft Mevrouw lubbers hoe een aantal inwoners van Hengelo het iniatief genomen hebben tot de oprichting van het monument.Vervolgens geeft ze een beeld van het Hengelo rond de jaren dertig/veertig gericht op de omgeving rond de Hofstraat (synagogestraat) waar de synagoge straat waar de synagoge stond en “waor Jûdden kerkten”. In haar gedicht beschrijft ze vervolgens het wegvoeren van de joodse dorpsgenoten en gin mense wis waorhen”. Haar gedicht eindigt met de woorden:
De Davidsster, o groots symbool,
De Ster die steeds blif wenken
en die ons wis den kleinen steen,
opdat wi’j zult “Gedenken”.
’t Juddenstraotjen
Ok ik wil graag een enkel woord vanaf disse plaatse zeggen
maor ik praote plat en dat is iets waor i’j ow bi’j neer mot leggen.
Toch hop ik da’j mien kunt verstaon, ‘k zal zo duud’lijk meug’lijk praoten.
Maor bi’j de onthulling van dissen steen, kon’k ’t riemen echt niet laoten.
Wat gong der vulle an veuraf, veurdat dit monument ‘ter ston
en was et Hentjen Lubbers neet die as eersten d’r aover begon.
Jaap Hulshoff ons allemaol bekend, uut de gemeenteraod den was meteen in vuur en vlam
en gong aover tot den daod.
Hi’j stok zien licht op hier en daor, spannen Jan Rap en zien maot erveur
toe was ’t alleen et metselen nog en now steet é veur ow deur.
In ons mooie olde Hengelo woonden vrogger Sallie en Bram L owieken, Aron en Jacob, Fhililips
en daor liep een echte tram.
Toe de Rêgelinkstraot nog “Polsbroek” was en de Kervelseweg “Sikkenstraot”
toe ’t armoeieg was, en toch vol gijn en veldwachter Wisselink vaak kwaod.
toe Hengel alum was bekend, um de grootste paerdemarkten, toe ston dér verscholen achteraf,
een gebouw waor Jûdden kerkten.
Toe men met peerd en wagen ree aover kinderköpkes met een daornaost zo’n geutjen
toe was verborgen tussen ’t gruun, et olde Jûddenstraotjen.
Bi’j Takkenkamp gong i’j der in, en an de Hofstraote weer an uut,
’t was enkel maor een honderd trad,maor i’j heuren d’r gin geluud
’t was maor klein ’t had niks um ’t lief, ’t was eigenlijk mar een pad,
Maor or ’s aovends as et donker was. verhaosten i’j ow trad.
Gin lanterenpaol ston an de straot, maor een hegge en greszoden
daor tussen in ston de Tempel Gods, de Synagoge van de Joden.
Hun kerke, en als ’t Sabbat was, gingen ze, op ’s Heeren woorden “komt’
dan wazzen ze thuus, biddend tot hun Heer, dat is now al verstomd..
Gin Aron en Lowieken meer, gin Rebekka, een Fhilips nog Cohen,
zi’j allen werden wegévoerd en gin mense wis waorhen.
Nooit hebbe ze wi’j weer e’zien ze bunt veurgoed vertrokken,
een enkeling slechts leaven nog, toe hebt ze hun kerke afé brokken.
de hegge, die wier uméhakt, ’t werd alls liek émaakt,
noe was et klaor, zelfs ’t Jûddenstraotjen is van de kaarte e’raakt.
Now staot t’r huuze groot en stoer, maor ok een “Monument”
met daorop de boom des overvloeds en De Ster ons welbekend.
De Davidsster, o groots symbool
De Ster die steeds blif wenken
en die ons wis den kleinen steen,
opdat wi’j zult “Gedenken”Geschreven door Willie Lubbers-Lubbers in 1979